نیایش عرفه حضرت اباعبدالله الحسین(ع)
دعای عرفه، آکنده از مفاهیم ارزشهای قرآنی و تعالیم آسمانی است. با خواندن دعای عرفه در می‌یابیم که چه مقدار ائمه(ع) با قرآن مأنوس بوده و چگونه با مکتب دعا انسان را هدایت و راهبری می‌کنند. این دعا بیانگر راز و نیاز عاشقانه سرور آزادگان عالم با محبوب و معبود یکتاست و متضمن گوهرهای ارزشمندی است که به انسان روح حیات می‌بخشد.
درباره دعای شریف عرفه سند و مضمون کلی آن باید بگوییم که این دعا، طبق منابع روایی ما از سید عارفان و اسوه کامل آزادی خواهان عالم حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در صحرای عرفات و عصر روز عرفه، صادر شده است. در سرتاسر این دعای پر فیض بندگی، ایثار، شهامت، شجاعت،کمال علم حلم تواضع و اخلاص گوینده آن موج می‌زند.
بشر و بشیر فرزندان غالب اسدی بر اساس آنچه در مستدرک الوسایل آمده روایت کرده‌اند: «حسین بن علی بن ابی طالب الله عصر روز عرفه به حالت خشوع و تواضع از خیمه اش خارج شد و آرام آرام قدم بر می دانست، تا اینکه او و گروهی از اهل بیت و فرزندان و دوستانش در سمت چپ کوه جبل الرحمه رو به قبله ایستادند. سپس امام(ع) مانند فقیری که درخواست غذا می‌کند دستانش را در برابر صورتش بلند کرد و سپس دعا را ذکر فرمود». چه دعای با مسمایی است دعای عرفه این دعای شریف و فراز اول دعای عرفه یکی از نشانه‌های روح حماسی و بزرگ حضرت اباعبدالله(ع) است.
فرازهای نیایش عرفه امام حسین(ع)
این فرازهای نورانی به ترتیب عبارتند از شناخت حق تعالی، تجدید عهد و میثاق با خدا، خودشناسی، راز آفرینش و تربیت انسان در دانشگاه الهی؛ نعمتهای خداوند و شهادت به بی کرانی نعمتهای الهی. همینطور ناتوانی بشر از به جا آوردن شکر الهی و دور کردن صفت نکوهیده از خود با تسبیح پروردگار. خواسته‌های یک انسان متعالی و شناخت و درخواست بهترین مسئلت‌ها و درخواست نیازهای تربیتی از خداوند و شکایت به پیشگاه او. در ادامه نیز به مربی پیامبران و فرستنده کتب آسمانی و لطف الهی به پیام آوران رحمت الهی و گنه بینی و لطف خداوندگارا و نیز مقایسه‌ای میان اعمال ما و رفتار خدا اشاره شده است. اقرار و اعتراف به الطاف الهی، اعتراف به گناه خویش، اظهار شرمندگی؛ ثنای پروردگار، حاجت خواهی و درخواست بهترین عطایا، گسترش رحمت الهی، گسترش علم، توانایی و رأفت الهی، توجه به خدا به وسیله پیامبر(ص) و تسبیح کائنات و روزی حلال و نعمت سلامتی از دیگر موارد مهمی است که در این دعای پر بار از خدای رحمان درخواست کرده و می‌خوانیم.
دعای عرفه از ادله امامت و ولایت سیدالشهدا(ع)
این دعای با عظمت که در توحید و خداشناسی بی نظیر است، توسط سرور شهیدان عالم حضرت اباعبدالله الحسین(ع) قرائت و انشاء شده است و در بلاغت لفظ و علو معنا مشهور است و آن را باید از ادله امامت و ولایت حضرتش شمرد. این دعا را بشیر و بشر، پسران غالب اسدی روایت کرده‌اند و چنان که از قرائن بر می‌آید این دو نفر خود، مردانی سخن شناس، خردمند و هوشیار بوده‌اند. شیخ بشیر اسدی را در رجال، از اصحاب حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) شمرده اند. هر چند ضبط و نقل این دعا خود دلیل روشنی بر خردمندی و سخن شناسی وی است. خطبه حضرت زینب(س) در کوفه را نیز او نقل کرده است؛ همان خطبه‌ای که بر بلیغ‌ترین خطیبان عالم طعن می‌زند تا جایی که خود بشیر از بیان حد بلاغت آن عاجز می‌ماند و بهتر از این بیان نمی‌یابد. بیانی که در نهایت به کلام امیرمؤمنان(ع) تشبیه می شود.
مرحوم شیخ کفعمی دعای عرفه امام حسین(ع) را در بلد الامین نقل فرموده و به ظاهر شیخ هم از سید بن طاووس آن را نقل کرده و راوی آن بشر و بشیر فرزندان غالب اسدی هستند که اصل دعا را روایت کرده‌اند. در کتابخانه آستان قدس رضوی نسخه قدیمی و معتبر از اقبال موجود است با زیادت، ولی کفعمی آن را نقل نکرده، شاید برای آنکه در نسخه وی این زیادت نبوده و من خود بعضی نسخ اقبال را دیدم که سقط بسیار داشت و چند فراز از آن حذف شده بود.
از جهت معنا، ضعفی در آن مشاهده نمی‌شود و از جهت لفظ و بلاغت نیز اگر چند کلمه بدان جزالت نباشد که در اول دعاست، احتمال اختلاف نسخه و تصرف سهوی روات بعید نمی نماید؛ چنان که در اول دعا تغییر و زیاده و نقصان و اختلاف میان نسخ اقبال و بلد الامین موجود است. علامه مجلسی در زاد المعاد این دعای شریف را موافق روایت کفعمی ایراد فرموده است.
نیایش عرفه امام سجاد(ع) و اهمیت صحیفه مبارکه سجادیه
این کتاب شریف معروف به صحیفه کامله و زبور آل محمد و انجیل اهل بیت(ع) است که باید همه مسلمانها به وجود آن افتخار کنند. چنان که شرح آن نیز به نام «ریاض السالکین» تألیف سید اجل سید علیخان از آثار ممتاز و پرفایده و در نوع خود بی نظیر است.
زعیم امامیه معمار و بنیان گذار جمهوری اسلامی در مورد این مائده آسمانی می‌فرماید: صحیفه کامله سجادیه نمونه کامل قرآن صاعد است و از بزرگترین مناجات‌های عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است. آن کتابی است الهی که از سرچشمه نورالله نشئت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشان را به اصحاب خلوتگاه الهی می‌آموزد. این کتاب مقدس چون قرآن کریم، سفره الهی است که در آن همه گونه نعمت موجود است و هر که به مقدار اشتهای معنوی خود از آن استفاده می‌کند این کتاب همچون قرآن الهی ادقّ معارف غیبی است که از تجلیات الهی در ملک و ملکوت و جبروت و لاهوت و مافوق آن حاصل میشود و در ذهن من و تو نیاید و دست طلبکاران از حقایق آن کوتاه است.
بیاییم با هم فروتنانه بر سر سفره جاودانه صحیفه سجادیه بنشینیم و در برابر علی ثانی زین العابدین(ع) زانو بزنیم و به سخنان گهربارش گوش جان بسپاریم که سخن یار شنیدن از زبان معشوق بسی شیرین تر و دل چسب تر و بی گمان، مؤثرتر خواهد بود. صحیفه سجادیه پس از قرآن کریم و نهج البلاغه با عظمت ترین کتاب است که کلمات پر محتوایش خود معرف ارزش خویش است. این چنین واژه ها و الفاظ والایی که تالی تلو کتاب خداست، جز از زبان معصوم تراوش نکند.
نیایش عرفه صحیفه مبارکه سجادیه
در آموزه‌های دینی به خواندن چهل و هفتمین نمایش صحیفه مبارکه سجادیه در روز عرفه سفارش شده است. این نیایش، در بردارنده راز و نیازهای، عالمانه عارفانه و عاشقانه امام سجاد(ع) است مهم ترین مفاهیم این نیایش عبارت اند از حمد خداوند؛ شناخت پروردگار، شکر خداوند و صلوات بر محمد و آل محمد. دعا برای امام عصر(عج) و اعتراف به نعمتهای الهی و استغفار از گناهان و همینطور درخواست‌های یک انسان متعالی از پیشگاه خداوند؛ همه فضیلتهای احصا شده برای روز عرفه و سفارشهای مکرر و جدی بر کوشش و فیض بردن هر چه بیشتر و بهتر از این روز مبارک روز عرفه را به نماد نیایش مخلوق با خالق خود مبدل ساخته است و به همین دلیل، به عرفه روزی نیایش می‌گوییم.
نظر شما